MANGALA TURNUVASI İLE ERZİNCAN KÜLTÜRÜNE SAHİP ÇIKIYOR

 2. MANGALA TURNUVASI

Türk Zeka ve Strateji oyunu olan Mangala’nın Erzincan’da turnuvasının yapılacağı bildirildi. İkincisi yapılacak olan turnuvaya 11–15 yaş gurubu herkes katılabiliyor.

Türk zeka ve strateji oyunu olan Mangala turnuvası yapılacak. 1 Nisan 2011 tarihinde yapılacak olan Mangala turnuvası için oyunun tanıtımları ise aralıksız olarak devam ediyor. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri Daire Başkanlığının Çocuk oyunları Şubesi tarafından yeniden gün yüzüne çıkartılan ve geçtiğimiz yıl Türkiye şampiyonası yapılan Mangala’nın bu yıl ikinci turnuvası düzenleniyor. 17–24 Nisan 2011 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenecek olan ‘Uluslar arası Çocuk Festivali’nde organize edilecek olan 2. Hepibiz Türkiye Mangala turnuvasının ilk ayağı 81 ilde yapılacak olan İl birinciliği müsabakaları ile başlayacak. Erzincan’da müsabakalar öncesi mangala tanıtımlarına hız verilirken, İl birinciliği 1 Nisan 2011 tarihinde Erzincan Gençlik ve Spor iL Müdürlüğü 13 Şubat Spor salonu içerisinde yer alan Gençlik Merkezi bürosunda yapılacak. Turnuvaya 11–15 yaş gurubu Gençlik Merkezi üyeleri katılacaklar. Turnuvaya katılmak isteyenlerin ve Mangala oyununu öğrenmek isteyenlerin 13 Şubat Spor salonu içerisinde bulunan Gençlik Merkezi bürosuna başvurmaları yeterli olacaktır. Gençlik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan çalışma sonrasında unutulmaya yüz tutmuş olan bu oyun yeniden canlandırıldı. 81 il Gençlik Merkezlerine gönderilen mangala oyunu ile Türkiye gençliği bu oyun ile tanışma fırsatı bulmuş oldu. Kurnazlık, Uyanıklılık, Önceden görme, Esneklik, Direnme, Sağgörü ve bellek gibi unsurları içerisinde barındıran oyunun tanıtımları ise devam ediyor. Gençlerin eski bir Türk oyunu olan Mangala ile tanışmalarının gençler için faydalı olduğunu ifade eden Erzincan Gençlik ve Spor İl Müdürü Atanur Köseoğlu, “Çok eski bir tarihe sahip olan bu oyun ilk kez Türkler tarafından oynanmış ve tarihi çok eskidir. Zeka ve stratejiyi bir araya getiren oyun gençlerin gelişimi açısından önemlidir. Erzincan Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Gençlik Merkezi Gençlerimizin boş zamanlarını faydalı bir şekilde geçirmeleri için çalışmalarını aralıksız olarak sürdürmektedir. Yapılan Mangala il birinciliği yarışmalarında birinci olan gencimiz İstanbul’da yapılacak olan Türkiye şampiyonasında Erzincan’ı temsil edecektir.” dedi.

TÜRK ZEKA VE STRATEJİ OYUNU MANGALA’NIN TARİHİ

Mangala oyunu dikdörtgen şeklindeki Mangala tahtası, 48 taş ve 2 oyuncu ile oynanır.

Oyuna kurayla başlanır. Her oyuncunun amacı hazinesinde en az 25 taş toplamaktır. Bunu yapabilen oyuncu oyunu kazanır. Mangala Türk zeka ve strateji oyunu ile ilgili tarihi araştırmalar oyunun Sakalar, Hunlar ve Göktürkler döneminde oynandığını göstermektedir. Dünyada milletlerin kendi milli zeka oyunlarının olması, milli alfabelerinin olması kadar önemli bir kültürel özelliktir. Mangala, bir şans oyunu değildir. Oyunda yalnızca taktik ve öngörü önemlidir. Oyunun bütün gidişatını tek bir hamlede değiştirebilirsiniz. Geleneksel bir Türk zeka oyunu olan Mangala günümüzde, ne yazık ki unutulma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Oysa en eski Türk oyunu olarak adlandırabileceğimiz Mangala için çeşitli Türk Cumhuriyetlerinde turnuvalar düzenlenmektedir. Araştırmacı Philip Townshend’e göre bir toplumda, insanlarda en çok beğenilen ve örnek alınan niteliklerden şu yedisi Mangala oyunuyla
ilgilidir:

1- Kurnazlık: Oyunun stratejisini planlamak ve oyun kurallarını
kendi çıkarları doğrultusunda kullanabilmek.

2- Uyanıklık: Karşısındakinin kurnazlığına karşı savunma ve önlem.

3- Önceden görme: Hazırladığı oyun manevrasına karşı rakibinin
tepkisini kestirebilme yeteneği.

4- Esneklik: Beklenmedik durumlarda hemen tepki gösterebilme yeteneği.

5- Direnme: Tüm şaşırtmalara karşın, kendi planını sonuna dek
sürdürebilme yeteneği.

6- Sağgörü: Oyunda rakibinden plan ve gücünü gizleyebilme yeteneği.

7- Bellek: Hasmının sağgörüsüne karşın, onun durumunu ve gücünü ne
denli saklarsa saklasın kestirebilme yeteneği.

Mangala’nın çağdaşı olduğu diğer oyunlardan farkı , dağdaki çobandan,
70 yaşında ki bilgine, İstanbul’da sarayda ki hanım sultandan 6
yaşında ki çocuğa kadar her yaştan ve kültürden insanın
oynayabilmesidir.

TAŞLARI HAZİNEYE TOPLAYAN KAZANIYOR
Mangala tahtası karşılıklı altışar çukurdan oluşuyor. Oyuncuların kazandığı taşları koyması için iki tane de yanlara büyük çukur açılıyor. Buraya hazine deniyor. Oyun 48 taşla oynanıyor. Her çukura dört tane taş konuluyor. Taşlar hazineye toplanmaya çalışılıyor. İlk oyuncu istediği çukurdan dört adet taşı alıyor ve birini aldığı çukura bırakarak sağ tarafa doğru (saat yönünün tersine) dağıtmaya başlıyor. Başladığı çukura taş koymak, Türklerin baba ocağını terk etmeme geleneğinden geliyor. Oyuncunun elindeki son taş hazinesine denk gelirse oyuncu bir kez daha oynama hakkını elde ediyor. Oyuncunun elindeki son taş, rakip tarafın herhangi bir çukurundaki taşların sayısını çift yaparsa oyuncu, o çukurdaki tüm taşları alarak kendi hazinesine koyuyor. Çift yapma kuralı ise Türk inanç ve devlet sistemi tarihinde ikili anlayışı sembolize ediyor. Oyunculardan herhangi birinin sırasındaki taşlar bittiğinde oyun sona eriyor. Taş sayısı 25 ve daha fazla olanlar kazanıyor.

Kaynak; www.erzincan-gsim.gov.tr

www.kemahspor.com

Yorumlar